Senat: 2022-2024 yillarda 13 mingdan ortiq obyektda qurilish davlat ro'yxatidan o'tmasdan boshlandi.

Navbatdagi plenar yig'ilishda Senat qabul qildi «O'zbekiston Respublikasi qonunlarida seysmik xavfsizlik tizimini takomillashtirish munosabati bilan ba'zi qonun hujjatlariga o'zgartirishlar kiritish to'g'risida»gi qonunni.

Senat ma'lumotlariga ko'ra, ba'zi quruvchilar tomonidan belgilangan normalarga rioya qilmaslik holatlari ko'paymoqda. Masalan, 2022 yilda shahar qurilishi qonunlarini buzish bilan bog'liq 6 mingdan ortiq holat aniqlangan bo'lsa, 2023 yilda bu raqam deyarli 8 mingga yetgan, 2024 yilning 11 oyi davomida esa bu ko'rsatkich deyarli 9 mingni tashkil etgan.

Aniqlangan past sifatli qurilish-montaj ishlari sababli 4 mingdan ortiq ob'ektlarda qurilish ishlari to'xtatilgan, uch yil ichida esa taxminan 1,5 mingta buzish ishlari amalga oshirilgan.

Bundan tashqari, tadbirkorlar tomonidan noqonuniy qurilish holatlari soni oshmoqda. Xususan, 2022–2024 yillar davomida 13 mingdan ortiq ob'ektlarda qurilish ishlari davlat ro'yxatidan o'tkazilmasdan boshlangan.

Bunday kamchiliklar turli tashkiliy va huquqiy bo'shliqlar mavjudligi bilan izohlanmoqda, deydi Senatda.

«Xususan, qurilish ishlarini ruxsatsiz amalga oshirish, umumiy rejaga rioya qilmaslik, ob'ektlarni foydalanishga qabul qilish qoidalarini buzish va ko'p qavatli uylarning podval va birinchi qavatini o'z ixtiyori bilan buzish yoki rekonstruksiya qilish uchun belgilangan ma'muriy jarimalarning past samaradorligi kabi misollarni keltirish mumkin. Qonunchilikda loyiha muallifi tomonidan berilgan ko'rsatmalarga amal qilmaslik uchun javobgarlik belgilangan emas», — deyiladi xabarda.

Senat ma'lumotlariga ko'ra, bu holatlar buyurtmachining Qurilish nazorati inspeksiyasi va loyiha mualliflarining ko'rsatmalarini bajarmasligiga sabab bo'lmoqda.

«Ko'p qavatli uylarning podval va birinchi qavatining ko'chirilgan qismi noqonuniy ravishda o'zgarishi holatlari ko'paymoqda».

So'nggi yillarda boshqa mamlakatlarda, xususan, Turkiya, Marokash va Suriyada sodir bo'lgan kuchli zilzilalar, mamlakatda seysmik xavfsizlikni ta'minlash, binolar va inshootlarning seysmik barqarorligini oshirishga qaratilgan bir qator aniq chora-tadbirlarni amalga oshirishni talab qilmoqda, deyiladi xabarda.

Qonun O'zbekiston Respublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual kodekslariga, shuningdek, O'zbekiston Respublikasining «Litsenziyalash, ruxsat berish va xabardor qilish tartiblari to'g'risida»gi qonuniga kiritiladigan o'zgartirishlar, qurilish sifatini oshirish, noqonuniy binolar va inshootlarni qurilishining oldini olish, shahar qurilishi qonunchiligi talablariga qat'iy rioya qilishni ta'minlashni ko'zda tutadi.

3 -moddasiga kiritiladigan o'zgartirishlar, qurilish tugallangandan so'ng foydalanishga ruxsat berish qoidalarini buzish, qurilish ob'ektlarini ruxsatsiz qurish, shuningdek, ko'p qavatli uylarning ko'taruvchi konstruksiyalarini qonun va texnik tartibga solish hujjatlarini buzgan holda o'zgartirish va (yoki) rekonstruksiyalash uchun jinoiy javobgarlikni keltirib chiqarishni nazarda tutadi.

Shuningdek, odamning o'limiga yoki boshqa og'ir oqibatlarga olib kelgan shahar qurilishi qonunchiligini buzganlik uchun jinoiy javobgarlik alohida belgilangan.

Bir marta qonun buzilishiga yo'l qo'ygan shaxsni javobgarlikdan ozod qilish imkoniyati ham ko'zda tutilgan, agar u ko'p qavatli uylarning ko'taruvchi konstruksiyalarini o'zgartirish va (yoki) rekonstruksiya qilishda qonun buzilishini ixtiyoriy ravishda bartaraf qilsa.

Shahar qurilishi qonunchiligini buzganlik uchun belgilangan jarimalar kuchaytiriladi, deb xulosa qildi Senatda.